Yaklaşan Kurban Bayramı nedeniyle bilindiği üzere yurdumuzun çeşitli bölgelerinden Büyükbaş ve Küçükbaş Havyanlar kurban pazarına getirilmektedir.Yoğun hayvan hareketleri nedeni ile özellikle Zoonoz Hastalıklar ve salgın hayvan hastalıkları da yoğun şekilde görülebilmektedir.Özellikle halkımızın Mağdur olmaması için kurbanlık alırken kesimden önce şu hususlara dikkat etmeleri gerekmektedir. Satın aldıkları hayvanın canlı, gözlerinin ve tüylerinin parlak olmasına. Göz ve burunda akıntı olmamasına. Vücutlarının herhangi bir yerinde şişlik olmamasına ayrıca büyük baş hayvanların mutlaka küpeli ve pasaportlu olmalarına dikkat etmeleri gerekmektedir. Kesim sonrası ise hayvanın kestikten sonra 15-20 dakika sonra kanın pıhtılaşıp pıhtılaşmadığına kesilen etin rengine , karaciğer ve akciğerlerinin durumlarına bakmaları gerekmektedir. Normal karaciğer rengi parlak kahve renginde olup düzdür.Hastalıklı hayvanda ise karaciğer yüzeyi çini taşı gibi benekli olur .Normal akciğer rengi ise açık pembe olup hastalıklı akciğer ise kanlı ve damarlı ve irinli olur. Tarım İl Müdürlüğü olarak Kurban Bayramı süresince uzman Veteriner Hekimlerimiz görevi başlında olup halkımızın şikayetlerini değerlendireceklerdir .Gerekli durumlarda İl Müdürlüğümüze telefonla ihbarda bulunabilirler.Vatandaşlarımız Kurbanlık hayvanların kesildikten sonra kulak Küpelerinin mutlaka kendi mahalle ve köy Muhtarlıkları aracılığıyla Tarım İl ve İlçe Müdürlüklerine tesliminin sağlanması gerekmektedir KURBANLIK HAYVAN SEÇİMİ, KESİMİ SIRASINDA VE SONRASINDA NELERE DİKKAT ETMELİYİZ? Kurban Bayramında yaklaşık 300-500 bin büyükbaş ile 1-1,5 milyon küçükbaş hayvan zamanla sınırlı bir sürede kesilip tüketilmektedir. Bu dönemde hayvan hareketleri artmakta ve buna paralel olarak da Kurban Bayramı öncesi hayvan pazarları dışında hayvan satış yerleri çoğalmakta, bulaşıcı ve salgın hayvan hastalıklarının yayılma riski artmaktadır. Bu nedenle kurbanlık hayvan satış yerleri ve iller arası hayvan sevkleri ile muhtemel bir hastalığın bulaşması ve yayılmasının önlenmesi büyük önem taşımaktadır.Müdürlüğümüz olarak Kurban Bayramı nedeniyle vatandaşlarımızın dini vecibelerini yerine getirirken; sağlıklı hayvan almalarını sağlamak, artacak hayvan hareketleri nedeniyle hastalıkların yayılmasını engellemek için Bakanlığımızın 2009 / 11 Sayılı Hayvan Hareketleri Kontrol Genelgesi , 2009 Yılı Kurban Hizmetlerinin Uygulanmasına Dair Tebliği ve Kurban Hizmetleri Komisyonu Kararları doğrultusunda bir takım tedbirler alınmıştır. Kurban bayramı döneminde polis ve jandarmanın yaptığı yol kontrollerine Müdürlüğümüzden veteriner hekimler de katılmakta, belgesiz ve sağlıksız hayvanların nakillerine izin verilmemektedir. Kurbanlık satış yerleri denetlenerek belge ve sağlık kontrolleri yapılmaktadır. Kurbanlık Hayvan Sevk Ettirecek Yetiştiricilerimizin:1- Sığır cinsi ve küçükbaş hayvanlarını 2009 yılı sonbahar şap aşılama kampanyasında aşılatmış olmaları veya herhangi bir nedenle aşılatmamış hayvanlarını sevk tarihinden en az 15 gün önceden aşılatmaları zorunludur 2- Kayıt altına alınmamış, kulak küpesiz ve yanlarında pasaportu bulunmayan Sığır cinsi hayvanların sevklerine hiçbir surette izin verilmeyecektir. 3- Hayvanlarını ilçe içinde Menşe Şahadetnamesi, ilçe veya iller arası ise Veteriner Sağlık Raporu ile nakletmeleri gerekmekte olup, 3285 sayılı kanun gereği belgesiz hayvan nakleden hayvan ve araç sahiplerine idari para cezası; bunları taşıyan nakil vasıtalarına da 3 ay süreli trafikten men cezası verilmektedir. 4- Kurbanlık hayvanlarını sattıklarında, pasaportun satıcıda kalan kısmına “ Kurbanlık olarak satıldı” ibaresini yazarak bu pasaportları, işletmelerinin bağlı bulunduğu İl/İlçe Müdürlüklerine teslim etmeleri gerekmektedir. Kurbanlık Alım ve Satış Yerleri:1-Kurbanlık hayvanlar, hayvan pazar ve panayırları ile hayvan borsalarının yanı sıra Kurban Hizmetleri Komisyonun da alınan kararlar doğrultusunda belirlenen kurbanlık hayvan satış yerlerinde ve özel kurbanlık kesimi yapılacak işletmelerde alınıp satılacaktır. Bu tür önceden belirlenen yerlerin dışında kurbanlık hayvan alım ve satımlarına müsaade edilmeyecektir. 2-Bu gibi yerlerde kulak küpesi ve pasaportu olmayan sığır cinsi hayvanların alınmaları ve satılmaları yasaktır3-Kurban Hizmetleri Komisyonu’nca belirlenen yerlerde kurbanlık olarak kesilecek sığır cinsi hayvanlara ait kulak küpeleri ve pasaportlar söz konusu Komisyonca görevlendirilecek personel tarafından toplanarak Tarım ve Köyişleri Bakanlığının en yakın İl/İlçe Müdürlüğüne teslim edilecektir.4- Kurbanlık hayvan alım ve satış yerleri Hükümet Veteriner Hekimleri, Belediye Veteriner Hekimleri ve Belediye Zabıta Ekiplerince işbirliği ve koordinasyon sağlanarak etkin ve sürekli olarak denetlenecek ve kontrol edilecektir. Kurbanlık Kesim Yerleri:1-Hayvan kesimleri Bakanlığımızdan ruhsatlı mezbaha ve kombinalarda veya geçici kesim yerlerinde yapılmalıdır. Böylece kesme ve yüzme işleminin daha temiz ve sağlıklı bir şekilde yapılması sağlanmış olacaktır.2-Vatandaşlarımız, kurbanlık hayvanlarını köylerde ve önceden belirlenmiş kesim yeri bulunmayan yerlerde kendi bahçelerinde usulüne uygun olarak ve çevreye zarar vermeyecek şekilde kesebilirler ancak cadde, sokak ve park gibi kamu alanlarında kurbanlık hayvan kesimleri yasaktır.4-Kesilen hayvanlara ait hastalıklı organlar, kesim sırasında oluşan artıklar ile özellikle kist hidatikli karaciğerler ile akciğerler kesinlikle kedi ve köpeklere verilmeyecek, uygun şekilde hazırlanmış, kedi ve köpekler tarafından çıkarılmayacak derinlikte çukurlara gömülerek imhası sağlanacaktır. Kurbanlık Hayvan Alımlarında Dikkat Edilecek Hususlar:1-Veteriner sağlık raporu ve menşe şahadetnamesi olmayan2-Sığır ve mandalarda küpesi ve pasaportu bulunmayan,3-Çok zayıf olan4-Gebe olan5-Yeni doğum yapmış olan6-Yüksek ateşi olan7-Çok genç ve etleri olgunlaşmamış olan8-Tüyleri karışık ve mat olan9-Bakışları ve dış görünümü cansız olan10-Pis kokulu ishali ve burun akıntısı olan11-Çevreye karşı aşırı tepkili veya çok duyarsız olan hayvanların alınmaması gerekmektedir. Hayvanlar Mezbahaya Nasıl Alınmalı ve Kesime Nasıl Hazırlanmalıdır?1-Kasaplık hayvanların mezbahaya menşe şahadetnamesi veya veteriner sağlık raporu ve Büyükbaş Hayvan Pasaportu ile getirilmesi mecburidir. 2- Kesim öncesi kurbanlık hayvanları strese sokacak kötü muamelelerden ve hareketlerden kesinlikle kaçınmak gerekir.Kesimden önce stres faktörlerine maruz kalmış, yorgun hayvanlardan elde edilen etler uzun ömürlü değildir.3- Kesimden önce hayvanlara yem verilmesi de et kalitesini olumsuz yönde etkiler. Bu nedenle kesimden en az 6 saat önce yem verilmemelidir4-Mezbahaya yorgun getirilen hayvanların kışın en az 8 saat, yazın 12 saat dinlendirilmeleri gerekir. İdeal bir kesimde amaç: Hayvana acı çektirmeden iyi kan akıtmayı sağlamak ve işlemleri hijyenik olarak yapmaktır. Yüzme işlemi Nasıl Yapılmalı?Ülkemizde kasaplık hayvanların deri yüzme işlemi çoğunlukla bıçakla yapılmaktadır. Bıçakla yapılan deri yüzme işlemleriyle deride her zaman için bıçak yarası oluşması, kesim veriminin düşmesi ve etin yüzüm işlemleri esnasında mikroplarla bulaşma riski vardır. Bu nedenle de kesimlerin Tarım ve Köyişleri Bakanlığından ruhsat alınmış kombina ve mezbahalarda veya bu mümkün değilse geçici kesim yerlerinde yapılması ciddi sağlık problemlerinin çıkmaması açısından önemlidir.Bu nedenle hayvanların asılı halde yüzülmeleri, yüzme işleminin ehil kasaplar tarafından yapılması ve daha iyisi yukarıda da belirtildiği üzere kesim ve yüzüm işlemlerinin geçici kesim yerlerinde yaptırılması uygun olacaktır.Küçükbaş hayvanların derilerinin tulum şeklinde çıkarılması ve derinin delinmemesine, yırtılmamasına, üzerinde et ve yağ bırakılmamasına dikkat edilmelidir. Kesim sonrası ise etlerin kontrolü : 1-Hayvanın kestikten sonra 15-20 dakika sonra kanın pıhtılaşıp pıhtılaşmadığına 2-Kesilen etin renginin siyah ve pis kokulu olmamasına3-Normalde parlak kahverenginde ve pürüzsüz olan Karaciğerin yüzeyinin çini taşı gibi benekli veya içi sıvı dolu kese olmamasına4-Normalde açık pembe renkli olan akciğerin ise kanlı ve damarlı ve irinli olmamasına5-İç organlarında ve kaburga yüzeyinde içi taşlaşmış üzüm salkımı benzeri oluşumların olmamasına dikkat edilmesi gerekmektedir.Kesim ve yüzme işlemini takiben karkas ve iç organlar veteriner hekime muayene ettirilmelidir. Böylelikle canlı muayene sırasında gözden kaçan kist hidatid,şarbon,sarılık,tüberküloz (Verem) ve sistiserkoz gibi hayvanlardan insanlara geçen(zoonoz) hastalıkların teşhisi yapılabilir.Bu veya bunlara benzer durumlar tespit edildiğinde Veteriner Hekime bilgi verilmesi ve etlerin tüketilmemesi gerekmektedir. Kurban Etlerinin Muhafazası Nasıl Olmalıdır?Kurban etleri, serin bir yerde hava alması sağlanarak kesim sıcaklığından oda ısısına düşmesi beklendikten sonra buzdolabına kaldırılmalıdır. Kurbanlık etin dayanma süresi, kesim kalitesine ve parçaların büyüklüğüne göre değişmekle beraber normal buzdolabı koşullarında 5-6 gündür. Kıymada ise bu süre 3 gündür. Uzun süreli muhafazalarda ise etler derin dondurucuda -18 derecede muhafaza edilmelidir. Derilerin Korunması İçin Ne Tür İşlemler Yapılmalıdır?Çeşitli deri koruma yöntemlerine karşılık en kolay olarak kullanılan yöntem tuzlu koruma yöntemidir. Derinin, yaş deri ağırlığının %30-50 si oranında ve 2-4 mm. çapında tanelere sahip tuzun, et yüzüne tuzlanmamış alan kalmayacak şekilde uygulanması neticesinde nem oranının %35-40 düzeyine indirilerek koruma altına alınmasıdır. Deriler, hafif eğimli sert bir zemine veya özel tahta ızgara üzerine kıl yüzü alta ve et yüzü üste gelecek şekilde düzgünce yayılır. Bu işlemden sonra deriler tüylü kısımları dışa dönük olacak şekilde katlanır (bohça şeklinde) (et yüzeyleri ile birbirine temas) ve ilgili yerlere gönderilmek üzere hazır bekletilir.Bilinmelidir ki derilerin usulüne uygun bir şekilde yüzülmemesi ve koruma altına alınmasının iyi yapılamaması çok büyük ekonomik kayıpların oluşmasına ve Ülkemizden ciddi oranlarda dövizin yurt dışına gitmesine neden olmaktadır.
